Sáng 20/01/2014, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp phiên bất thường, thông qua dự án Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án Nhân dân.
Pháp lệnh đã quy định rất rõ về sự tham gia của Viện Kiểm sát trong tiến trình này để đảm bảo sự tuân thủ pháp luật của Tòa án trong quá trình xem xét, quyết định biện pháp xử lý hành chính; đồng thời đảm bảo sự chặt chẽ, phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, Pháp lệnh có quy định: “Người bị đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; cha mẹ hoặc người giám hộ của người bị đề nghị là người chưa thành niên có quyền tự mình hoặc nhờ luật sư hoặc người khác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Trường hợp người chưa thành niên bị đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính mà không có người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp thì Tòa án yêu cầu Đoàn Luật sư phân công Văn phòng Luật sư của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho họ”...
Thời hạn xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính – theo Pháp lệnh này – đã được rút ngắn so với trước, cụ thể, trong thời hạn 15 ngày kể từ khi Tòa án thụ lý hồ sơ đề nghị của cơ quan có thẩm quyền, Tòa phải ra quyết định; với các vụ việc phức tạp thì thời hạn có thể kéo dài, nhưng không quá 30 ngày.
Về thủ tục giải quyết khiếu nại, tiếp thu ý kiến góp ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước đó, Pháp lệnh đã được chỉnh lý theo hướng: khi có khiếu nại, kiến nghị đối với Tòa án Nhân dân cấp huyện thì việc giải quyết khiếu nại, kiến nghị được giao cho một thẩm phán Tòa án Nhân dân cấp tỉnh thực hiện (thay vì giao cho một Hội đồng gồm 3 thẩm phán do Chánh án Tòa cấp tỉnh phân công).
Liên quan đến hiệu lực thi hành Pháp lệnh, Ủy ban thường vụ thống nhất Pháp lệnh có hiệu lực kể từ ngày thông qua. Theo đó, những vụ việc áp dụng trước thời điểm 01/01/2014 thì áp dụng theo luật cũ, không xem xét lại. Còn những vụ việc đã lập hồ sơ sau ngày 01/01/2014 thì phải áp dụng theo Pháp lệnh này.
Với 100% đại biểu tán thành, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án Nhân dân.
(Nguyễn Văn Dũng – Phòng Tư pháp Quận 8)