Trong thời gian sắp tới, Quận 8 sẽ tổ chức mô hình phòng khám Bác sĩ gia đình (BSGĐ). Hình thành mạng lưới BSGĐ từ tuyến cơ sở là một trong các giải pháp bền vững lâu dài mà ngành y tế sớm quan tâm thực hiện để góp phần tăng cường chất lượng khám chữa bệnh ở các tuyến y tế và bảo hiểm y tế toàn dân.
Mô hình trên tạo điều kiện cho người dân linh động chọn phương thức và nơi điều trị phù hợp, thay vì phải đến bệnh viện hoặc trung tâm y tế, người dân chỉ cần gọi điện thoại để được tư vấn về sức khỏe tại nhà. Bác sĩ gia đình không thuộc "sở hữu" của mỗi hộ dân, mà đảm nhiệm vai trò như một bác sĩ đa khoa, để chăm sóc sức khỏe ban đầu.
(Ảnh: Một ca khám bệnh cho trẻ em tại gia đình ở, Hà Nội)
Đề án quy định rõ những điều kiện hoạt động của phòng khám BSGĐ (nhân sự, cơ sở vật chất, thuốc và thiết bị y tế, chức năng và nhiệm vụ, phạm vi hoạt động chuyên môn); khẳng định BSGĐ là bác sĩ chuyên khoa y học gia đình, được đào tạo để hành nghề tại tuyến khám, chữa bệnh ban đầu, khám, chữa bệnh ngoại trú, có nhiệm vụ chăm sóc đầu tiên và liên tục cho người bệnh cũng như người khoẻ theo những nguyên tắc đặc thù. Chức năng của BSGĐ là chăm sóc ban đầu cho người dân tại cộng đồng theo hướng dự phòng, BSGĐ có nhiệm vụ cung ứng dịch vụ chăm sóc toàn diện, lồng ghép, liên tục và toàn diện cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, duy trì mối quan hệ tin cậy và lâu dài với người bệnh; tham vấn, vận động lối sống lành mạnh, loại bỏ các hành vi nguy cơ đối với bệnh tật. Hoạt động của BSGĐ sẽ giảm bớt gánh nặng thời gian và công việc cho các bác sĩ chuyên khoa liên quan và tiết kiệm được kinh phí nằm viện cho bệnh nhân, kinh phí bảo hiểm y tế, mang lại hiệu quả kinh tế cho người bệnh, gia đình và xã hội; tăng sự hợp tác phối hợp điều trị giữa người bệnh và nhân viên y tế, giảm những vấn đề bức xúc của xã hội. Bên cạnh việc chẩn đoán, các bác sĩ gia đình còn lập hồ sơ quản lý bệnh. Các bệnh viện lớn cùng tuyến quận, huyện có trách nhiệm tiếp nhận bệnh án, theo đề nghị của bác sĩ gia đình.
(Ảnh: Nếu có bác sĩ gia đình, khi có bệnh, chỉ cần đến trạm y tế, người dân sẽ biết mình nên chữa trị ở đâu là phù hợp)
Nói đến BSGĐ, nhiều người nghĩ rằng bác sĩ đến phục vụ người bệnh tận nhà. Tuy nhiên, theo TS-BS Nguyễn Thanh Hiệp, phụ trách bộ môn y học gia đình Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TPHCM, y học gia đình là y học lâm sàng nhưng có định hướng dự phòng bệnh thông qua khám tầm soát, theo dõi suốt đời các vấn đề sức khỏe thông thường cho mọi lứa tuổi của các thành viên trong gia đình tại các phòng khám BSGĐ. Các dịch vụ này do các bác sĩ chuyên khoa y học gia đình đảm nhận. Họ là những bác sĩ đa khoa thực hành có chuyên môn rộng nhưng không sâu. Tuy nhiên, họ nắm bắt cặn kẽ bệnh lý của bệnh nhân và khi đưa ra hướng điều trị đều khả quan, kể cả khi chuyển bệnh nhân lên tuyến trên.
Vấn đề quan trọng là BSGĐ không chỉ tiếp cận người bị bệnh mà cả những người chưa phát bệnh trong gia đình, để giúp họ dự phòng, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. “BSGĐ triển khai tốt, rộng, người bệnh không còn kiểu nhức đầu, sổ mũi hay viêm họng là chạy lên bệnh viện chuyên khoa gà gật chờ đợi.
Xác định BSGĐ là xu hướng tất yếu mang lại hiệu quả trong điều trị và giảm chi phí cho người bệnh, từ cách nay 10 năm, Sở Y tế TPHCM đã manh nha chương trình BSGĐ với sự tư vấn của Trường Đại học Lierè (Bỉ). Mô hình này hoạt động hiệu quả, tình trạng quá tải ở các bệnh viện mới có thể giải quyết được.
Mặt khác, theo các chuyên gia y tế, lực lượng phòng khám tư, phòng mạch tư nhân góp phần rất lớn vào mô hình BSGĐ. Phòng khám, phòng mạch tư có ý nghĩa rất lớn đối với mô hình BSGĐ và cần xem xét đào tạo thêm cho bác sĩ các phòng mạch tư và đưa thanh toán BHYT ở những nơi này. Khi đó, BSGĐ mới thực sự cho hiệu quả.
(Nguồn Đề án BSGĐ tại TP. Hồ Chí Minh đến năm 2015-2020)
(Sapinah – Phòng Y tế)