Trước khi Đảng cộng sản Việt Nam thành lập, lãnh đạo cách mạng Việt Nam, nước ta đã có nhiều nhà yêu nước tiền bối đầy nhiệt huyết trong công cuộc đấu tranh với đế quốc Pháp, giành độc lập cho Tổ quốc nhưng đều thất bại. Đó là do chưa có đường lối chính trị đúng đắn, chưa có chính sách, phương pháp đại đoàn kết dân tộc. Sau khi Đảng ta ra đời, với chính sách sáng suốt, đúng đắn, nhân dân ta đã đoàn kết một lòng theo Đảng. Tại quận 8 thành phố Hồ Chí Minh ngay tại thời điểm chuẩn bị có Đảng, Đình Bình Đông là nơi bác Tôn Đức Thắng từ hải ngoại về làm cơ sở để tuyên truyền cách mạng được nhân dân đùm bọc, che giấu, giữ bí mật để những nhà hoạt động tới lui. Sự đoàn kết đại dân tộc manh nha từ đó và phát triển lâu dài sau này trong quá trình cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đảng bộ quận 8 cùng Sài Gòn – Gia Định và toàn dân sôi sục chuẩn bị giành chính quyền về tay ngày 25/8/1945 và sau khi Hà Nội ngày 19/8/1945 đã lật đổ chính quyền trung ương của thực dân phát xít. Khí thế của toàn dân chưa vui sướng được bao lâu thì miền Nam lại phải “đi trước” trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp định chiếm lại nước ta thêm một lần nữa.
Ngày 23/9/1945, sau lời hiệu triệu của xứ ủy Nam kỳ và ủy ban kháng chiến Nam bộ, nhân dân thành phố Sài Gòn - Gia Định cùng miền Nam vùng lên “ta đi theo tiếng kêu sơn hà nguy biến”. Quân và dân Nam bộ nóp với giáo, tầm vông, ngoan cường, mưu trí, dũng cảm, chiến đấu với quân thù liên tục ròng rã cùng với cả nước “chín năm làm một Điện Biên”. Đó cũng là sức mạnh đoàn kết của cả một dân tộc gan góc, thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ. Thắng Pháp dân tộc ta lại bước vào cuộc trường chinh mới chống đế quốc xâm lược Mỹ và bè lũ tay sai, cũng lại với một tài sản to lớn vĩ đại nhất là khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong cuộc đọ sức với kẻ thù mới gian ngoan, xảo nguyệt. “Miền Nam hai mươi năm không đêm nào ngủ được”, đánh Mỹ với tinh thần “còn cái lai quần cũng đánh”. Thanh niên, sinh viên, học sinh “hát cho đồng bào tôi nghe” để đánh giặc. Bà mẹ Bàn Cờ, đội quân tóc dài “tay không mà chiến thắng kẻ thù”. Nhân dân Sài Gòn – Gia Định sống trong lòng địch, sào huyệt của kẻ thù nhưng vẫn hướng tư tưởng, tình cảm về cách mạng, về Bác Hồ “mong Bác nỗi mong cha”. Các dân tộc, tôn giáo phát huy, giấu kín lòng yêu nước, nuôi giấu cán bộ, bộ đội, cất giấu vũ khí chờ thời cơ để sử dụng. Sức mạnh truyền thống đoàn kết của 4.000 năm lịch sử được phát huy cao độ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hậu phương lớn chi viện cho tuyền tuyến lớn. Thanh niên miền Bắc xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước. Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người, tài lực, vật lực cho miền Nam ruột thịt để kết thúc chiến tranh một cách vẻ vang. Toàn quân và dân ta tiến công nổi dậy nhịp nhàng với chiến thắng vĩ đại của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất Tổ quốc, cả nước sang trang sử mới đi lên chủ nghĩa xã hội, thỏa lòng mong ước của Bác “Bắc – Nam sum họp xuân nào vui hơn”.
Giai đoạn mới của cuộc cách mạng tiếp tục đòi hỏi sự nỗ lực của cả dân tộc. Vừa giải phóng, thành phố Hồ Chí Minh đứng trước nhiều khó khăn phức tạp của tình hình mới, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn dân thành phố đã đoàn kết nhất trí vượt qua nhiều khó khăn của hậu quả chiến tranh, của cách quản lý bao cấp cũ. Song từ khi có Đảng, Nghị quyết về đổi mới toàn diện để đưa đất nước tiến lên. Có thể nói, thành phố Hồ Chí Minh, nhân dân đã chủ động sáng tạo trong công cuộc đổi mới, dù khiêm tốn cũng phải tự hào nói rằng Đảng bộ thành phố cùng với các tầng lớp nhân dân thực hiện một số chủ trương đạt kết quả nhân ra cả nước như: xóa đói giảm nghèo, xây dựng nhà tình thương, cải tạo nghiện hút ma túy theo lộ trình… các đoàn thể, dân tộc, tôn giáo dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ rất hào hứng thực hiện các chủ trương, biện pháp về các mặt chính trị, an ninh quốc phòng, kinh tế, văn hóa, xã hội… mỗi đoàn thể, tôn giáo, dân tộc như Hoa, Chăm, Khơ me… trên thành phố đều có những điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Từ sau giải phóng Thành phố Hồ Chí Minh 30/4/1975, địa phương ta tự hào là một thành phố đạt nhiều thành tích to lớn đóng góp vào sự nghiệp chung của cả nước với vị trí là một thành phố mang tên Bác kính yêu, trung tâm kinh tế, văn hóa lớn của cả nước, thành phố Hồ Chí Minh “đất lành chim đậu”, nhiều người ở tỉnh khác trong cả nước đến đây công tác, học tập, làm ăn, sinh sống theo nhiều lĩnh vực nhưng đều có điểm chung lớn nhất cùng cộng đồng không phân biệt Nam Bắc với các tỉnh lẻ gắn kết với nhau phấn đấu thực hiện ngày một tốt hơn chủ trương chính sách, biện pháp của Đảng bộ, chính quyền địa phương từ chính trị, an ninh, quốc phòng, đến kinh tế xã hội… Họ giúp nhau vượt khó, xóa đói giảm nghèo, làm từ thiện, mở rộng nhiệm vụ chống bão lụt, giúp đỡ nhiều tỉnh trong cả nước. Nghĩa cử cao đẹp của thành phố Hồ Chí Minh thật đáng nể trọng, đó cũng là sự chung sức, chung lòng của mọi tầng lớp nhân dân thành phố.
Với quận 8, Nghị quyết của quận ủy về xây dựng phát triển đô thị xanh, sạch, đẹp, khôi phục kinh tế trên bến dưới thuyền cùng thành phố đi trước giai đoạn cách mạng mới do trung ương giao, vinh dự, nặng nề nhưng phấn khởi.
Thắng lợi mới, niềm tin, hy vọng.
(Bùi Trọng Vỵ - TTVH)