Liên quan đến trách nhiệm của Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ở địa phương trong công tác hiệp thương lần thứ nhất để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chú ý một số nội dung như sau:
- Tại khoản 2 và khoản 3 Điều 9 Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân đã quy định Thường trực Hội đồng nhân dân các cấp thống nhất ý kiến với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban nhân dân cùng cấp trong việc dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân.
- Tại khoản 3 Điều 58 Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định: “Số người trong danh sách ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở mỗi đơn vị bầu cử phải nhiều hơn số lượng đại biểu được bầu đã ấn định cho đơn vị bầu cử đó; nếu đơn vị bầu cử được bầu ba đại biểu thì số người trong danh sách ứng cử phải nhiều hơn số lượng đại biểu được bầu ít nhất là hai người; nếu đơn vị bầu cử được bầu từ bốn đại biểu trở lên thì số người trong danh sách ứng cử phải nhiều hơn số lượng đại biểu được bầu ít nhất là ba người”.
- Tại khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 1132/NQ-UBTVQH13, ngày 16/ 01/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 có hướng dẫn như sau: “Căn cứ vào số đại biểu Hội đồng nhân dân được bầu, nguyên tắc về việc bảo đảm số dư khi lập danh sách người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân quy định tại khoản 3 Điều 58 của Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân dự kiến tổng số người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở đơn vị hành chính mình”.
Với những quy định nêu trên, một số địa phương hiện nay còn chưa thống nhất trong nhận thức về trách nhiệm dự kiến giới thiệu và tỷ lệ giới thiệu để bảo đảm bảo số dư theo quy định của pháp luật tại khoản 3 Điều 58 nêu trên.
Về vấn đề này Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có ý kiến như sau:
Thứ nhất, về trách nhiệm dự kiến tổng số người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở đơn vị hành chính thuộc về Thường trực Hội đồng nhân dân (bao gồm dự kiến số lượng được bầu và số lượng người ứng cử) sau khi thống nhất ý kiến với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban nhân dân cùng cấp.
Thứ hai, theo kinh nghiệm từ các cuộc bầu cử trước đây, để bảo đảm tỷ lệ người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân (kể cả người được giới thiệu ứng cử và người tự ứng cử) có đủ số dư theo quy định tại khoản 3 Điều 58 Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân thì Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp cần chủ động đề nghị và thống nhất với Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp dự kiến phân bổ giới thiệu người ứng cử phải nhiều hơn ít nhất gấp hai lần trở lên so với số lượng đại biểu được bầu.
Đề nghị Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương kịp thời hướng dẫn cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp huyện, cấp xã nội dung trên, để tránh những trường hợp bất khả kháng đáng tiếc có thể xảy ra.
TM. BAN THƯỜNG TRỰC
PHÓ CHỦ TỊCH
(đã ký)
Nguyễn Văn Pha